Шымкент қаласында биылғы жеті айдың ішінде есірткі заттарын жарнамалаумен және таратумен байланысты 1243 интернет-ресурс бұғатталғаны белгілі болды. Бұл дерек Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің ресми мәліметтеріне сүйеніп жарияланды. Құқық қорғау органдарының айтуынша, бұл ауқымды жұмыс қаладағы ғана емес, бүкіл ел аумағындағы есірткіге қарсы күрес стратегиясының маңызды бөлігі болып отыр. Шымкент қалалық Полиция департаментінің есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл басқармасы интернет кеңістікті тәулік бойы бақылауда ұстайды. Қызметкерлер әлеуметтік желілерден бастап, түрлі мессенджерлер мен анонимдік платформаларға дейін мұқият тексеріп, есірткі заттарын жарнамалайтын немесе сатуға ұсынатын кез келген ресурсты анықтауға тырысады. Ағымдағы жылы Шымкентте жүргізіліп жатқан жұмыс көлемі біршама жоғары деңгейде қалып отыр. Бұл көрсеткіштерден интернеттегі есірткі саудасының әлі де өзекті проблема екенін көруге болады. Сарапшылардың пікірінше, интернеттің дамуы қылмыскерлерге жаңа мүмкіндіктер беріп отыр. Есірткі заттарын сатып алушылар мен сатушылар анонимдік мессенджерлерді, криптовалютаны және шифрланған платформаларды пайдаланады, бұл олардың әрекетін әшкерелеуді қиындатады. Сондықтан мұндай жағдайда киберкеңістіктегі мониторинг пен алдын алу шаралары аса маңызды. Бұл бағыттағы жұмыста кибер-волонтерлер де белсенді рөл атқарып келеді. Олар өздерінің ерікті бастамалары арқылы полицияға күдікті сілтемелер мен парақшаларды хабарлап, арам пиғылды сайттарды табуға көмектеседі. Табылған интернет-ресурстар арнайы ақпараттық жүйеге енгізіледі және тексеруден кейін ғана бұғатталады. Полиция өкілдерінің айтуынша, әрбір сайт немесе арна алдымен кәсіби сарапшылардың қатаң тексеруінен өтеді, құқыққа қайшы контенттің нақты бар екені анықталғанда ғана оған қолжетімділік шектеледі. Бұл шаралар тек заңсыз контентті жоюға ғана емес, сонымен бірге жазықсыз адамдардың құқықтарын қорғауға бағытталған. Шымкентте бұл бағыттағы жұмыстардың нәтижелілігі қоғам мен полицияның бірлескен іс-қимылының арқасында артып келеді. Кибер-волонтерлердің қосқан үлесі айтарлықтай. Олар тек күдікті сілтемелерді хабарлап қана қоймай, сонымен бірге өз орталарында есірткіге қарсы насихат жүргізеді. Жастар арасында түсіндіру жұмыстары, тренингтер мен кездесулер ұйымдастырылып, интернеттегі қауіптер туралы ескерту жиі айтылады. Мұндай алдын алу шараларының тиімділігі өткен тәжірибеден белгілі. Полиция деректеріне сүйенсек, биыл Шымкентте есірткі заттарын интернет арқылы таратқаны үшін ондаған адам ұсталды. Олардың арасында ұйымдасқан топ мүшелері де, жеке әрекет еткендер де бар. Кейбір жағдайларда қылмыскерлер жалған аккаунттар мен фейк-дүкендерді пайдаланып, өз ізіне түсуді қиындатқан. Алайда жедел-іздестіру шаралары нәтижесінде олардың әрекеті әшкереленіп, қылмыстық істер қозғалды. Мұндай іс-шаралар өткен жылдары да жүргізілген. Бұл бір жағынан полицияның жұмысын жандандыруға, екінші жағынан алдын алу мен түсіндіру шараларының күшеюіне түрткі болды. Бүгінде Шымкентте кәмелетке толмағандар мен жастардың есірткіге қол жеткізу мүмкіндігін барынша шектеу мақсатында мектептерде, оқу орындарында, тіпті жазғы демалыс лагерлерінде арнайы дәрістер мен кездесулер өткізіледі. Бұған қоса, қоғамдық орындарда да профилактикалық брошюралар таратылып, QR-код арқылы есірткіге қарсы ақпаратқа қол жеткізу мүмкіндігі беріледі. Алдағы уақытта мұндай жұмыстар жалғасын табады. Құқық қорғау органдарының жоспарында киберкеңістікті бақылауды күшейту, жаңа технологиялық шешімдерді енгізу, сондай-ақ халықаралық серіктестік арқылы шетелдік серверлерде орналасқан наркосайттарды жабу бар. Бұған қоса, қоғамды да бұл іске белсене қатыстыру көзделуде. Себебі интернеттегі қауіп-қатерлермен күресте әр азаматтың қырағылығы мен жауапкершілігі маңызды рөл атқарады. Бұл – заманауи қылмыс түрлеріне бейімделген, жаңа тәсілдер мен құралдарды пайдалана отырып, қоғамды қорғауға бағытталған кешенді жұмыстың көрінісі.
Jsk ақпарат агенттігі