• 10 ноября, 2024 3:39 дп

Темекі шегу — денсаулыққа үлкен зиян келтіретін зиянды әдеттердің бірі.

Автор:admin

Май 5, 2024

Шымкент қаласы темекіні аз шегетін өңірлер шебін бастайтыны белгілі. Бұл статусқа өткен жылы ие болған болатынбыз. Осы орайда қалада темекіні тұтыну көлемі күннен-күнге азайып келеді.  Бұл әрине қажырлы еңбектің жемісі. Шымкент қаласының әкімдігі профилактикалық жұмыстар мен түсіндірме жұмыстарын үздіксіз жүргізіп келеді. Жыл сайын әлемде 3 миллионға жуық адам темекіні қолданумен байланысты аурулардан қайтыс болады, олардың жартысы әйелдер. Бірқатар елдерде, оның ішінде Қазақстанда темекі шегудің таралуын ескере отырып, темекі шегетін жасөспірімдер мен әйелдер санының өсуі, болжам бойынша, 2025 жылға қарай темекіні қолданудан болатын аурулардан болатын өлім-жітімнің жыл сайынғы саны күрт өседі және оны құрайды шамамен 10 миллион адамға. Мұндай өлімнің көп бөлігі қазіргі темекі шегетін балалар мен жасөспірімдерде болады. Қазақстанда темекі шегуге байланысты аурулардан болатын өлім-жітім темекі шегушілер санының артуымен артады және соңғы 10 жылда 14% -ға өсті. Қазақстанда темекі шегудің, әсіресе жасөспірімдер мен әйелдер арасында темекі шегудің артуы, темекі өнімдерінің сапасының нашарлауы, контрафактілер мен контрабандалардың таралуы, неоплазмалардың, созылмалы жұқпалы емес аурулардың, мезгілсіз өлімнің және өмір сүру ұзақтығының қысқаруы күтілуде.

Темекі шегу бірқатар аурулардың негізгі себебі болып табылады:

— онкологиялық

— тыныс алу мүшелері

— жүрек-тамыр жүйесі

Темекі шегу өліммен аяқталатын 3 негізгі аурудың дамуына әкеледі:

— өкпенің қатерлі ісігі

— созылмалы бронхит және өкпе эмфиземасы

— жүректің ишемиялық ауруы (ЖСА)

Темекі шегу және неоплазмалар

Темекі шегу адамның әртүрлі локализацияланған қатерлі ісік ауруына шалдығуына әкеледі.

— өкпенің қатерлі ісігі

— ауыз қуысының, еріннің, кеңірдектің қатерлі ісігі

— өңеш карциномасы

— бауыр және ұйқы безі қатерлі ісігі

— қуықтың, бүйректің қатерлі ісігі

— сүт безі мен жыныс мүшелерінің қатерлі ісігі

Темекі шегу және жүрек-қан тамырлары денсаулығы

Темекі түтіні өнімдерінің ішінде никотин мен көміртегі тотығы көбірек жүрек-қан тамырлары жүйесіне әсер етеді. Бұл әрекет келесідей:

— импульс жылдамдайды

— қан қысымы көтеріледі

— вазоспазм пайда болады

— атеросклероздың даму жылдамдығы үдеуде

Коронарлық артерия ауруы (стенокардия және миокард инфарктісімен көрінеді), гипертония, төменгі аяғындағы эндартерит сияқты аурулар бар.

 

Jsk ақпараттық орталығы

Автор: admin