Әр адам априори тауарлар мен қызметтердің тұтынушысы болып табылады. Өмірінің ішінде ол көптеген сатып алулар жасайды, және көбінесе олардың бәрі әрдайым сәтті бола бермейді. Біреу сатушыға батыл барып, сапасыз өнімді сатып алған жағдайда бұзылған құқықтардықалпына келтіруді талап етеді. Ал кейбіреулері жайараласпағанды жөн көреді, өйткені олар көбінесе өзқұқықтарын білмейді.
Әдетте, дүкендер мен супермаркеттерде олар ақаулытауарларды оңай ауыстырады немесе ақшасын қайтарады: жыртылған сүт қорабы, сапасыз немесе мерзімі өтіп кеткенөнімдер және т.б. Олар киім-кешектер немесе аяқ киімдерсіздің талғамыңыз бен стиліңізге сәйкес келмесе, ақшасынтолық қайтарып береді. Мұндай жағдайда ең маңыздысы — Сізде тауардық немесе фискалды түбіртек болу қажет жәнеқайтаруды 14 күннен кешіктірмеу керек.
Қазақстандық заңнамаға сәйкес, азаматтар тауарларға ақшаны қайтаруға немесе өнім тиісті сапада болса да айырбастауға құқылы. Әдетте, бұл азық-түлік емесөнімдерде болады, егер сізге түсі, өлшемі немесе стилісәйкес келмесе. Сонымен қатар, сатып алынған өнімдіпайдалануға үлгермегеніңіз және сатып алу фактісібойынша құжаттарды сақтағаныңыз маңызды болыптабылады. Бұл ереже дәрі-дәрмектерге, шұлықтарға, ішкиімдерге, метрлік тауарларға, өсімдіктер мен жануарларға, ұялы байланыс абоненттік құрылғыларына қолданылмайды.
Егер сатушыда (өндірушіде) сұраныс ұсынылған кезде ауыстыру үшін қажетті тауарлар болмаса, ауыстыру осындай талап туындаған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде жүргізілуі керек.
Сараптаманың егжей-тегжейіне жеке тоқталған жөн. Қайтарылған тауарлардың сапасын қосымша тексерудіңқұнын сатушы төлейді. Егер тауарларға осындай сараптамажүргізу нәтижесінде тауарларда ақаулар жоқ екендігі немесетұтынушыға тауарларды бергеннен кейін пайдаланудың, сақтаудың немесе үшінші тұлғалардың іс-әрекеттерініңнемесе форс-мажорлық жағдайлардың белгіленгенережелерін бұзу салдарынан туындағаны анықталса, тұтынушы сатушыға сараптама жүргізу шығындарын, сондай-ақ оны өткізуге байланысты шығындарды,жүктасымалдау шығындарын өтеуге міндетті.
Шымкент қаласы бойынша
Сауда және тұтынушылардың
құқықтарын қорғау департаменті
бас маманы А.Нұрғали