Ол билік және басқару органдарының азаматтарының белгілі ережелерге сай (сайлау жүйесіне сай ) саяси еркіндіктерінің көрсеттілуі арқылы жасалуын тәсілін айқындайды . сайлаудың нәтижесінде сайланған кандидаттар билікпен бөліседі. Сайлау әртүрлі демократиялық ұйымдарда қолданылады:партиялар, кооперативтер, акционерлік қоғамдарда және т.б. Біз көтеріп отырған мәселе мемлекет көлемінде, барлық саяси жүйедегі сайлау жөнінде. Сайлау әрдайым дауыс берумен байланысты. Алайда бұл екі түсініктердің жақын болуымен қатар олардың айырмашылықтары да бар. Сайлау конституцияда және басқа да заңдарда бекітілген мемлекет органдары құрамын сайлаудың кезенді үрдісі. Дауыс беру болса сайлаумен ғана байланысты болуы міндетті емес. Ол тікелей демократияның әртүрлі формаларында да қолданылады:референдумда, сұрау салу, ұжымдық шешімдерді қабылдағанда, манызды саяси жиналыстарда және т.б. Сайлау демократияның ажырамас бөлігі ретінде оның әртүрлі фармаларының көрінісін табады, әрі оның әртүрлі модельдерінде теңдесі жоқ рол ойнайды. Демократияның тікелей формаларына сүйенетін саяси жүйедегі сайлаудың маңыздылығы төмен. Мұндай жағдайларда азаматтармен сайланатын мемлекет басшыларының билік қызырлары шектеулі болады, бұл сайлаудың саяси маныздылығын да төмендетеді. Осындай мемлекеттердің мысалы ретінде көпшілік басқару кезеңіндегі ежелгі гректік Афина Республикасы Қазіргі демократиялық жағдайда сайлау халық егемендігінің көрінісінің басты формасы жалпылық сайлау әрбір азаматтың оған қатысу құқығы береді. Кейбір елдерде және азаматтардың көбі үшін олардың саясатқа қатысуының жалғыз формасы болып табылады. Сайлау – саяси және қоғамдық өмірде жиі кездесетін құбылыс, өйткені ол әртүрлі институттарға және басқару денгейлеріне таралады: парламент, президент, үкіметті кей кезде атқарушы органдар, жергілікті билік органдар. Сайлаудың қазіргі қоғамға ықпалы әртүрлі және ол басты функциялардан көрініс табады. Сайлау кезінде азаматтар үшін жақсы мүмкіндіктер жасалады, яғни олар өздерінің қызығушылықтарын түсініп қана қомай, сонымен бірге азаматтар қызығушылықтарын, мүдделерін партия және жеке депутаттардың сайлау програмаларына қосады. Ол азаматтардың саяси құқығының жүзеге асырылуын білдіреді. Сайлау кезінде бұқараның тарапынан қолдау табу үшін депутаттар мен сайлау компанияларына қатысушы Б.А.Қ.халықтың тілек сұрауына аса көңіл бөледі. Бұл жағдай азаматтардың өз қызыгушылықтарын ұсынуына түрткі болады. Алайда сайлаудан соң жеңіске жеткен депутаттар өз сөздерін ұмыта кетсе де, толығымен депутаттық корпус партия аты үшін және балошақта балар сайлауда сайлаушылардан қалдау табу мақсатында электорат талаптары мен өзднрінің міндеттерін ұмытпайды. Бұл қарастырылған жайт сайлаудың бірінші функциясы, яғни артикульдеу, агрегациялау әрі халықтың әртүрлі мүдделерінің көрсетілуі болып табылады. Билік инстетуттарына бақылау. Сайлау нәтижесінде үкіметті бақылайтын басты институт құрылады – ол парламент. Сонымен бірге оппозиция жасалады, ол әдетте конституция мен заңның жүруін қадағалап отырады. Парламенттік бақылау жеке құқықтарына, соттық инстацияға, сайлаушылар пікіріне сүйенеді. Алдағы сайлаудан ұтылып қалу қауіпінен қарыққан үкімет сындарды тындауға мәжбүр болды. Әртүрлі пікірлердің және жалпы саяси еркіндіктің құрылуы. Қазіргі қоғам плюрализімінің өз шектеуі бар. Анархия, халес, шиленістерге тап болмас үшін ол мемлекеттік кадагалауды талап етеді. Сайлау арқылы белгілі саяси іргеге азаматтардың көпшілігінің бірігуі қамтамасыз етіледі. Комуникацияның ұлғаюы, билік институттары мен азаматтардың арасындағы өкіметтің қатынастары. Сайлау үрдісі барысында кондидаттар азаматтарымен үнемі кездесіп, олардың пікірлері мен өтініштерін тындайды. Сайлау – азаматтар мен билік арасындағы байланыстың ең басты каналы. Бұл мемлекет пен халықтың арасында сенім немесе сенімсіздік тууы, саяси қатысуы немесе алшақтау, қолдау немесе күресудің орнауына себепші болды. Саяси шиеленістердің институцияланған бейбіт тұрақтандырылуға ауысуы.
Jsk ақпараттық агенттігі