2025 жылғы 4 қыркүйекте Шымкент қаласында жасөспірімдер арасында құқықбұзушылықтың, нашақорлық пен зорлық-зомбылықтың алдын алу мақсатында кең көлемді түсіндірме жұмыстары жүргізілді. Іс-шара Шымкент қаласы Полиция департаменті Тұран ауданы полиция басқармасы, Жедел-профилактикалық бөлім, Ювеналды полиция бөлімі және Учаскелік полиция инспекциясының қызметкерлерінің ұйымдастыруымен өткізілді. Оған аға лейтенант Айнұр Аманжолова және криминалды полиция департаментінің жедел уәкілі полиция майоры Ихтияр Бахтиярович Алимов жетекшілік етті. Бұл іс-шара құқық қорғау органдарының жылдық жұмыс жоспары аясында, оқушылар арасындағы құқықбұзушылық, нашақорлық, әлімжеттік және зорлық-зомбылықтың алдын алу мақсатында жүзеге асырылды. Түсіндірме жұмыстары №2 мамандандырылған үш тілде оқытатын мектеп-интернатында 9-10 сынып оқушылары арасында өткізілді. Іс-шараның негізгі мақсаты – жасөспірімдер арасында құқықбұзушылықтың алдын алу, нашақорлық пен зорлық-зомбылықтың зиянды салдары жайлы ақпарат беру, сондай-ақ әлімжеттіктің, сыбайлас жемқорлықтың алдын алу. Сонымен қатар, оқушыларға құқықтық сауаттылықты арттыру, өз құқықтарын білу және қорғану жолдарын үйрету көзделді. Кездесу барысында полицейлер жасөспірімдерге әртүрлі құқыққа қайшы әрекеттер туралы түсіндірді. Соның ішінде: құқықбұзушылықтың алдын алу және оны болдырмау жолдары; зорлық-зомбылықтың түрлері, оның психологиялық және физикалық зияны; нашақорлық пен есірткі заттарының адамның денсаулығына, психикасына және болашағына тигізетін кері әсері; тұлғаның жеке өміріне қол сұғушылық және басқа адамдардың құқықтарын бұзу әрекеттері; бір адамның екінші адамға психологиялық немесе физикалық ықпал жасауы; сыбайлас жемқорлық, алаяқтық және заңға қайшы басқа әрекеттердің салдары. Полицейлер оқушыларға егер олар құқыққа қайшы жағдайларды көрсе немесе мұндай жағдайға тап болса, құқық қорғау органдарына хабарласып, заңдық көмек ала алатынын түсіндірді. Балаларға өздерін қорғау, қауіпсіздік шараларын сақтау, заңсыз әрекеттерге қарсы тұру жолдары үйретілді. Түсіндірме жұмыстары интерактивті түрде өтті. Оқушыларға түрлі жағдайлар беріліп, оларды қалай дұрыс шешу керектігі туралы мысалдар келтірілді. Бұл тәсіл жасөспірімдерге құқықтық мәселелерді практикада түсінуге мүмкіндік берді. Сонымен қатар, оқушылар полицейлерге сұрақтар қойып, өздерін қызықтырған мәселелер бойынша кеңес алды. Іс-шара барысында нашақорлыққа қарсы профилактикаға ерекше көңіл бөлінді. Полицейлер есірткі заттарын қолданудың балалар мен жасөспірімдерге тигізетін зиянды әсерін мысалдармен түсіндірді. Олар сондай-ақ нашақорлыққа әкеп соғатын әлеуметтік және психологиялық факторларды атап өтті: достар ықпалы, отбасылық мәселелер, мектептегі қиындықтар және өзін-өзі дұрыс басқаруды білмеу. Балаларға әлімжеттіктің алдын алу жайлы да түсінік берілді. Полицейлер әлімжеттік – бір адамның екінші адамға психологиялық немесе физикалық қысым көрсетуі екенін айтып, оның қоғамдағы теріс салдарын көрсетті. Әлімжеттікке ұшыраған жағдайда жасөспірімдерге көмек көрсету жолдары, мектеп әкімшілігімен және құқық қорғау органдарымен байланыс орнату қажеттігі түсіндірілді. Сонымен қатар, балаларға құқықтық сауаттылықты арттыру мақсатында құқық қорғау органдарының жұмысы туралы ақпарат берілді. Олар құқық қорғау органдарының жасөспірімдерді қорғауға бағытталған қызметін, құқық бұзушылықтарды анықтау мен болдырмау әдістерін таныстырып, құқықтық көмек алу жолдарын нақты мысалдармен көрсетті. Іс-шара соңында оқушыларға ақпараттық парақшалар, буклеттер мен ескертпелер таратылды. Оларда нашақорлыққа жол бермеу, әлімжеттікке қарсы тұру, өз құқықтарын қорғау және қауіпсіз өмір сүру жолдары жайлы ақпараттар қамтылған. Бұл материалдар балаларға әрі мектепте, әрі үйде өздері мен құрбыларының қауіпсіздігін қамтамасыз етуге көмектеседі. Кездесу барысында полиция қызметкерлері ата-аналарға да кеңестер берді. Олар балаларға дұрыс тәрбие беру, мектептегі және үйдегі жағдайларды бақылау, балалардың достар ортасын қадағалау және олардың құқықтық мәдениетін қалыптастыру мәселелерін талқылады. Мұндай іс-шаралар жасөспірімдердің құқықтық мәдениетін арттыруға, оларды өз құқықтары мен міндеттерін білуге, сондай-ақ өз қауіпсіздігі үшін жауапкершілік алуға үйретеді. Сонымен қатар, балалар мен полиция арасында сенім орнатады, жасөспірімдерді қоғамға белсенді және жауапты азамат ретінде қалыптастыруға мүмкіндік береді. Қорытындылай келе, 2025 жылғы 4 қыркүйекте №2 мамандандырылған мектеп-интернатында өткізілген бұл іс-шара жасөспірімдерге маңызды ақпарат беріп, олардың құқықтық сауаттылығын арттыруға, нашақорлыққа және зорлық-зомбылыққа қарсы тұру қабілетін нығайтуға бағытталған. Полицейлердің түсіндірмелері мен кеңестері балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге және олардың болашағын қорғауға зор үлес қосады. Бұл іс-шара – тек бір күндік акция емес, жасөспірімдердің құқықтық мәдениетін қалыптастыруға бағытталған тұрақты жұмыс жоспарының бөлігі болып табылады. Әр бала өз құқықтарын білсе, өзіне және өзгелерге зиян келтірмеуді үйренсе, қоғамдағы құқықтық тәртіптің нығаюына үлес қосады. Балаларға арналған осындай кездесулер мен түсіндірме жұмыстары жасөспірімдердің саналы азамат болып қалыптасуына, өздерін және өзгелерді қорғауға үйренуіне маңызды рөл атқарады. Сонымен қатар, ата-аналар мен мектеп әкімшілігі арасындағы байланыс нығаяды, жасөспірімдерге қолдау көрсетудің тиімді жолдары анықталады.
Jsk ақпараттық агенттігі