Құрметті қазақстандықтар!
Бүгін біздің алдымызда еліміздің алдағы ондаған жылдардағы болашағын айқындайтын сыни таңдау тұр. Қазақстанда атом электр станциясын салу мәселесі жаңа энергетикалық қуаттар туралы ғана шешім емес, бұл біздің энергетикалық тәуелсіздігіміздің болашағы, экономикалық тұрақтылық және технологиялық серпіліс туралы шешім.
Біз тұрақты және сенімді энергиямен қамтамасыз ету табысты экономикалық өсу мен әрбір азаматтың әл-ауқатының кілті болып табылатын қарқынды дамып келе жатқан әлемде өмір сүріп жатырмыз. Қазақстан уранның үлкен қорына ие және оның экспортында жетекші орын алады. Осылайша, 2023 жылғы қаңтардағы жағдай бойынша уранның дәлелденген қоры 990 мың тоннаны құрады, ал бүкіл өткен жылы өндіру көлемі 21,1 мың тоннаны құрады, бұл әлемдегі уран өндіруші кез келген басқа елдің көрсеткіштерінен асып түседі және Қазақстан- энергетикалық жүйенің болашақ негізі ретінде атом энергиясын пайдаланатын дербес державаға айналу үшін бірегей мүмкіндік туғызады.
Атом энергиясы- бұл әлемнің көптеген елдерінде тиімділігі мен қауіпсіздігін дәлелдеген қайнар көзі. МАГАТЭ мәліметтері бойынша, қазіргі уақытта 31 елде жалпы қуаты 373,7 ГВт болатын 415 атом электр блогы жұмыс істейді, 15 елде 61 реактор салынып жатыр. Заманауи технологиялар атом электр станцияларындағы қауіпсіздіктің жоғары деңгейін қамтамасыз етеді, кез келген тәуекелдерді барынша азайтады. Осылайша, Қазақстанда апат қаупін барынша азайтатын, қауіпсіздіктің барлық талаптарына жауап беретін соңғы жетістіктер мен әзірлемелерді пайдалана отырып, жаңа буын III немесе III+ атом электр станциясын салу қарастырылуда. Сонымен қатар, АЭС ауа-райына тәуелді емес энергияның тұрақты мөлшерін өндіреді және бұл Қазақстан үшін ерекше маңызды, мұнда экстремалды температура дәстүрлі энергия көздеріне әсер етуі мүмкін.
Атом электр стансаларының құрылысы шешілетін жеке мәселе – энергия көздерін әртараптандыру және соның нәтижесінде импорттық электр энергиясына тәуелділікті азайту. Тек 2024 жылдың бірінші жартыжылдығында Ресей Федерациясынан электр энергиясын жеткізу шамамен 1 млрд кВт/сағ құрады, бұл іс жүзінде Ресейден электр энергиясының барлық экспортының 50% құрады. Қазақстандағы генерациялайтын қондырғылар портфелінде атом электр станцияларының болуы Қазақстанның ұзақ мерзімді энергетикалық қауіпсіздігінің кепіліне айналады және бүкіл энергетикалық жүйенің тұрақты жұмысын қамтамасыз етеді, бұл жылу беру маусымындағы ең жоғары жүктеме кезінде ерекше маңызды. Сонымен қатар, атом энергиясының экологиялық таза энергия көздерінің бірі екенін атап өткен жөн. Мысалы, типтік 1000 МВт көмір станциясының жалпы жылдық шығарындылары 164 800 тоннаны, мазут 121 300 тоннаны, газды 12 700 тоннаны құрайды, ал атом электр станцияларында қоршаған ортаға эмиссиялар нөлге тең. Бұл, әсіресе, климаттың өзгеруіне қарсы жаһандық күрес аясында, еліміздің өз жері мен табиғи жағдайына, ең бастысы, азаматтардың денсаулығына ұқыпты қарау үшін ұстанған саясаты маңызды.
Атом энергетикасын дамыту өнеркәсібіміз бен ғылымымыз үшін стимул екенін ұмытпауымыз керек. Мемлекеттік органдардың мәліметі бойынша, атом электр станцияларын салу және пайдалану бірден 2000 жұмыс орнын ашады, оның 20 пайызы жоғары білімді мамандар болады. Айта кету керек, бізде атом энергетикасы саласында көптеген жылдар бойы жұмыс жүргізіліп келеді және сарапшыларды дайындауда, яғни біз нөлден бастамаймыз, қалыптасқан жұмысқа жаңа серпін береміз.
Осы қағидаттарды басшылыққа ала отырып, энергетикалық қауіпсіздік пен энергияның үйлесімді ауысуын қамтамасыз етуге ұмтыла отырып, «Қазақстан Электр Энергетикалық Қауымдастығы» ұзақ мерзімді перспективаға арналған электр энергетикасы саласын дамыту стратегиясын әзірлеу бойынша көп жылдық іргелі жұмыстарды атқарды, оның аясында жоғарыда көтерілген мәселелердің барлығы жаңа атом электр станциясы аясында зерттелді. Ал техникалық-экономикалық модельдеу нәтижелері атом электр станцияларының біздің энергетикалық нарықтың болашақ бейнесіне толық сәйкес келетінін дәлелдейді.
Құрметті жерлестер! Ең ірі сарапшы энергетикалық қауымдастық ретінде біз атом электр станциясын салу туралы шешім теңгерімді көзқарасты қажет ететін маңызды қадам екенін түсінеміз. Сонымен бірге, бұл мәселені қауымдастық шеңберінде бірінші жыл емес, терең зерттей отырып, Франция, АҚШ, Жапония және Оңтүстік Корея сияқты алдыңғы қатарлы елдердің тәжірибесі Атом энергиясы- өркендеу мен энергияға көшу жолы екенін көрсетеді деп сенімді түрде айта аламыз. МАГАТЭ-нің жаңа шолуында ұсынылған оптимистік сценарий бойынша жаһандық ядролық қуат 2020 жылы тіркелген 393 ГВт-тан 2050 жылға қарай 792 гигаваттқа дейін екі есеге жетеді деп күтілуде. Бұл жаңа технологиялардан қорқудың қажеті жоқ екенін дәлелдейді, әсіресе олар елімізді ұзақ жылдар бойы сенімді және қолжетімді энергиямен қамтамасыз ете алады. Сіздерді Қазақстанда атом электр станциясының құрылысын қолдауға шақырамыз! Еліміздің болашағын қамтамасыз ететін бұл шешім экономиканың тұрақты өсуіне жағдай жасап, Қазақстанның энергетикалық қауіпсіздігін нығайтады. Таңдау сіздікі. Оны ортақ Отанымыздың игілігі үшін жасаңыз!